Tot waar het water ons weert door Johan Schaafsma

Tot waar het water ons weert

door Johan Schaafsma

Een tegendraadse en hilarische literaire roman.

‘Weet u, zei hij, wat ik nu zo in u op prijs stel? U vraagt goddank niet hoe die Evelyn eruitziet. Dik, dun, blond, zwart, outfit, kort haar, lang haar, brildragend, leeftijd, hoeveel ze meetorst in het semi solide linnen? U bent er niet in geïnteresseerd. Precies zoals ik u heb ingeschat. U bent een bèta-man, hebt een analytische geest en kunt hoofdzaken van bijzaken onderscheiden. Uit mijn verhaal hebt u opgemaakt dat de focus helemaal ligt op de blik, de manier waarop Evelyn mij bij het afscheid aankijkt. Hoe stuitend om het dan over de kleur van het haar of de lengte van de rok te hebben. Dat roken is een ander verhaal.’

In ‘Tot waar het water ons weert’ wordt het verhaal verteld van een zekere Theo die al op jonge leeftijd een passie heeft voor de natuurwetenschappen. Zodra hij daarin ook zelf werkzaam is, raakt hij zeer teleurgesteld. In plaats van bevlogenheid en elan ziet hij voornamelijk carrièrezucht en gesjoemel met uitslagen. De gulzigheid waarmee hij eerst het hoogst haalbare wilde, slaat op dat moment om in een streven naar het eenvoudigst denkbare leven, door hem het punt ZERO genoemd. De eenvoudigst denkbare woning, evenals het eenvoudigst denkbare baantje, blijkt een haalbare kaart. Maar een zo eenvoudig mogelijke vrouw is een ander verhaal. ‘Tot waar het water ons weert’ is een tegendraadse en deels ook hilarische literaire roman, een versmelting van fictie, natuurwetenschappen en filosofie waarin bovendien de grens tussen verteller en toehoorder vervaagt.

NBD Biblion over ‘Tot waar het water ons weert’:

Op een wandeling wordt de ik-figuur van deze roman aangesproken door een burgerlijk mannetje van middelbare leeftijd. Hij geeft hem de naam Theo, naar de op en neer lopende Griekse filosofen. Theo vertelt hoe hij als ambitieus en perfectionistische natuurwetenschapper werkt op een fysisch chemisch laboratorium. Daar knapt hij totaal af op de inspiratieloze en volkomen bureaucratische werkomgeving. Ontgoocheld ziet hij wetenschap als een spel met woorden, van de natuur haar geheimen ontfutselen is
geen sprake. Hij besluit de natuurwetenschappen, de chemie en wiskunde compleet de rug toe te keren om een eenvoudig leven op te gaan bouwen waarin ook plaats is voor een vrouw. Bij toeval leert hij een dame kennen maar door zijn afstandelijke houding komen beiden op het beslissend moment van hun kennismaking als twee antipoden niet nader tot elkaar. Het verhaal, auctoriaal en retrospectief verteld, komt door lang exposé over wetenschap en chemie traag op gang, heeft autobiografische trekjes en doet aan het
gedachte-experiment van Schrödingers kat denken.

Recensent: Wim Fievez

‘Aanstekelijke opsommingen… grappige anekdotes… een verfrissend debuut,
ook al omdat het in zo’n eigenaardige vorm is gegoten.’
Janet Luis, NRC Handelsblad, over Ontaarde cirkels